صراط یونانی و رهبان فارسی ، واژگان دخیل در قاموس لغات قرآن مجید
راهبانى یا اصول آموزش و پرورش توحیدى.
راغب اصفهانی در تالیف خود به سه کلمه مترادف قرآن مجید اشاره میکند و می گوید:
«صراط» به معنی شاهراه، راه اصلی و راه روشن است. «سبیل» به معنی راه آسان و هموار است؛ «طریق» به معنای راهی است که با پاى پیاده باید آن را پیمود.
راهنما، اگر کسی را هدایت بکند، مسئولیتش”راهنمایى” است، اما اگر کسى اهل سلوک نبود و خواستار راهنمایى نشد، آن راهنما، در هر حال ماموریت و مسئولیت اصلى اش همان”راه بانى” میباشد.
اما راهنمایى در سلوک عبارت است از آموزش و پرورش استعدادهای جوهری سالک بر مبنای اصول “تعلیم و تربیت” توحیدی.
یعنی راهنما، ضمن تعلیم و تربیت صحیح خود، سالک/راهرو را درراهی که میرود قدم به قدم راهنمایى میکند.
در قرآن از راهنمایی و راهبَرى، در قالب واژهء “راهبانى” تعبیر شده است.
راهبان، به صورت واژه “رَهبان” در قرآن استفاده شده که البته قاریان عرب زبان آن را به جاى “رَهبان” (با فتحه) به صورت “رُهبان” با ضمه قرائت کرده و میکنند. اما واژه فارسى است نه عربی.
در قرآن “رهبان” اسم جمع است، یعنى “راهبانان” معنى میدهد و نه “راهبان”.
اما در عین حال “رهبان” در قرآن به دو گروه اطلاق شده است:
گروه اول- رهبان هایى که اهل رهبانیت اند و “قسیس” میباشند، یعنى سبک زندگانیشان مبتنى بر اصول انشاء تن و روان در بسترسبرتحول جوهرى است.
گروه دوم- رهبان هایى که راهبَر و راهنما نیستند، بلکه راه بُر و چاه نما و راهزن هستند. رهبران و راهنمایان تقلبی و دینسالاران جاه طلب.
آیه هاى متعددى درباره انتقاد از این شیادان در قرآن بیان شده است، همان دنیا پرستانى که به نام دین، سرمردم شیره میمالند و آنها را سرکیسه میکنند.
در قرآن رهبان شیاد همتاى احبار است و کلمه احبار، واژه سامى از واژگان عبرى، بصورت جمع است و مفرد آن لغت «حبر» است که به بمعنى دینسالار می باشد در سلسله مراتب درجه بندی شده.
“الاحبار و الرهبان” و در مورد آنها میفرماید:
لَیَأْکُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ
مال مردم را بالا میکشند و کلام خدارا تحریف میکنند و همه این کارها را علیه راه خدا، اما به عنوان دینسالاری انجام میدهند. اینها راهنما و راهبر نیستند بلکه راهزن و جیب برند!
آیه ۳۴ سوره التوبه
پس “راهبان” که تعلیمات مکتب سلوک تن و روان را به راهروان سالک آموزش میدهد و سبب پرورش آنها میشود، همان مربى الهى است و مشروعیتش را از اجازه و فرمانى که از استاد الهى و معنوى خودش گرفته ، دریافت میکند.
مجموعه آموزه های دکتر سیدمصطفی آزمایش
بیشتر بخوانیم :