جوانمردی

گفتارهایی از مجموعه روشنگری های دکتر سیدمصطفی آزمایش مربی جلیل القدر

۲۵۹

نگاه قرآن مجید نسبت به سائل و مسکین چیست؟ در واژگان قرآنی برای معضلات اجتماعی از چه تعابیری استفاده می شود و چه دستورالعملهایی ارائه می گردد؟ تبلور صفات انسانی و اصول جوانمردی و فتوت در کدامیک از سوره های قرآن مجید آمده است؟ مترفین چه کسانی هستند؟ ویژگی حکومت جبّار چیست؟

اشارات آیات قرآن مجید:

سوره ۳۵: فاطر

یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ هُوَ الْغَنِیُّ الْحَمِیدُ ﴿۱۵﴾

سوره ۲۸: القصص

فَسَقَى لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّى إِلَى الظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّی لِمَا أَنْزَلْتَ إِلَیَّ مِنْ خَیْرٍ فَقِیرٌ ﴿۲۴﴾

سوره ۷۶: الإنسان

وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا ﴿۸﴾

سوره ۹۳: الضحى

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
وَالضُّحَى ﴿۱﴾ وَاللَّیْلِ إِذَا سَجَى ﴿۲﴾ مَا وَدَّعَکَ رَبُّکَ وَمَا قَلَى ﴿۳﴾ وَلَلْآخِرَهُ خَیْرٌ لَکَ مِنَ الْأُولَى ﴿۴﴾ وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَى ﴿۵﴾ أَلَمْ یَجِدْکَ یَتِیمًا فَآوَى ﴿۶﴾ وَوَجَدَکَ ضَالًّا فَهَدَى ﴿۷﴾ وَوَجَدَکَ عَائِلًا فَأَغْنَى ﴿۸﴾ فَأَمَّا الْیَتِیمَ فَلَا تَقْهَرْ ﴿۹﴾ وَأَمَّا السَّائِلَ فَلَا تَنْهَرْ ﴿۱۰﴾ وَأَمَّا بِنِعْمَهِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ ﴿۱۱﴾

سوره ۵: المائده

إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاهَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاهَ وَهُمْ رَاکِعُونَ ﴿۵۵﴾

سوره ۵۷: الحدید

لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ ﴿۲۵﴾

سوره ۸۰: عبس

عَبَسَ وَتَوَلَّى ﴿۱﴾ أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَى ﴿۲﴾ وَمَا یُدْرِیکَ لَعَلَّهُ یَزَّکَّى ﴿۳﴾ أَوْ یَذَّکَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّکْرَى ﴿۴﴾ أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى ﴿۵﴾ فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى ﴿۶﴾ وَمَا عَلَیْکَ أَلَّا یَزَّکَّى ﴿۷﴾ وَأَمَّا مَنْ جَاءَکَ یَسْعَى ﴿۸﴾ وَهُوَ یَخْشَى ﴿۹﴾ فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى ﴿۱۰﴾

حدیث نبوی:

کَادَ اَلْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْراً

اشارات اشعار :

شاعر : آذر بیگدلی

به شیخ شهر فقیری ز جوع بُرد پناه
به این امید که از لطف، خواهدش نان داد
هزار مسئله پرسیدش، از مسائل و گفت:
که گر جواب نگفتی، نبایدت نان داد!
نداشت حال جدَل، آن فقیر و شیخ غیور
نداد نانش و آبش ببرد، تا جان داد
عجب‌که با همه دانایی این نمی‌دانست
که «حق» به «بنده» نه روزی به شرط ایمان داد

شیخ ابوالحسن خرقانی:

هرکه در این سرا درآید نانش دهید و از ایمانش مپرسید