تونی کیلام، نماینده حزب مردم اروپا در پارلمان اتحادیه اروپا روز سهشنبه ۵ ژوئن ۲۰۱۸ با مقایسه موضع دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال ایران گفت: «چه از ترامپ خوشمان بیاید و چه نیاید باید این واقعیت را بپذیریم که ترامپ با مردم ایران صحبت میکند ولی اروپا با رژیم ایران.»
مرکز بینالمللی پژوهشها و حقوق بشر بروکسل روز سهشنبه ۵ ژوئن ۲۰۱۸ نشستی تحت عنوان «جنگهای نیابتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و ضرورت موضعگیری جدید اروپا در قبال ایران پس از خروج آمریکا از برجام» در پارلمان اروپا در بروکسل برگزار کرد و شرکتکنندگان در این نشست بر ضرورت اتخاذ سیاست جدیدی در قبال ایران از سوی اروپا تاکید کردند.
در این نشست تونی کیلام، از حزب مردم اروپا، مارک اوت، فرستاده ویژه بلژیک در سوریه، نیکولاس سوران نماینده فرانسه در کمیته امنیت و ثبات اتحادیه اروپا، ایثان کورن عضو کمیته دفاع و امنیت پیمان ناتو و جلیل شرهانی، دبیرکل حزب تضامن دموکراتیک اهواز حضور داشتند و شرهانی در سخنانی به تشریح اوضاع ملیت عرب در ایران پرداخت.
تونی کیلام، از حزب مردم اروپا در نشست گفت: «به موضوع پرونده هستهای ایران بیش از اندازه پرداخته میشود و این امر سبب میشود تا اوضاع داخلی ایران دیده نشود. هر پیشرفتی در زمینه سیاسی و اقتصادی باید با اوضاع حقوق بشر پیوند بخورد؛ اوضاعی که متاسفانه هیچ پیشرفتی در آن نمیبینیم.»
کیلام که در استونی به دنیا آمده، همچنین توضیح داد که شخصا از ظلم و ستم در اتحاد جماهیر شوروی رنج برده است؛ رژیمی که برای مدتها مردم را به این باور رسانده بود که نمیتوان جلوی او را گرفت، ولی در آخر متوقف و از درون متلاشی شد. ما اروپاییها تنها یک نقشه داریم و آن این است که با رژیم ایران گفتگو کنیم و هیچ برنامهای برای فردای پس از سقوط رژیم ایران نداریم. باید در نظر گرفت که این رژیم، رژیمی است که مردمش خواهان آن نیستند و فکر نمیکنم برای مدت طولانی بتواند دوام بیاورد.»
این عضو پارلمان اروپا با مقایسه شیوه تعامل دونالد ترامپ و اتحادیه اروپا با ایران گفت: «چه از ترامپ خوشمان بیاید و چه نیاید باید این واقعیت را بپذیریم که ترامپ با مردم ایران صحبت میکند ولی اروپا با رژیم ایران. نباید این موضوع را فراموش کنیم که هر لحظه امکان تغییر در ایران وجود دارد و مردم ایران حق دموکراسی و حقوق بشر را دارند.»
او در ادامه افزود: «اروپا نمیتواند چشم به روی نقض گسترده حقوق بشر در ایران ببندد… به شکل واضحی ایران هیچ پیشرفتی در زمینه حقوق بشر نداشته است و ما میدانیم ایران مسئول نیمی از اعدامهای جهان است.»
کیلام گفت آنچه مایه نگرانی است، این است که «هنوز شاهد نقض حقوق اقلیتها در ایران، از جمله دراویش هستیم.»
مارک اوت نیز در این نشست تاکید کرد این موضوع که خروج آمریکا از برجام موجب ایجاد اختلاف میان آمریکا و اروپا شده و اروپاییها باید برای نجات توافق هستهای، اقداماتی انجام دهند. به گفته مارک اوت راهحل طولانی مدت، توافقی منطقهای است که حاکمیت قانون و حاکمیت ملی کشورها را محترم بشمارد. به باور او تغییر رژیم در زمان حال مفید نیست.
نیکولاس سوران نیز درباره موضع اتحادیه اروپا پس از خروج آمریکا از برجام مطرح کرد و گفت که اروپا آماده است در زمینه توافق هستهای همکاری خود با ایران را ادامه دهد. او گفت که اروپا باید مطمئن شود برنامه هستهای ایران کاملا صلحآمیز است و برنامه موشکهای بالستیک تنها کاربرد دفاعی دارد. سوران گفت اتحادیه اروپا معتقد است که برنامه موشکهای بالستیک ایران تنها کاربرد دفاعی ندارد و به همین دلیل ضرورت دارد به ایران فشار آورده شود موشکهای بالستیکش را برای کارهای دیگر به کار نبرد.
ایثان کوربن نیز در این نشست گفت که واضح است اتحادیه اروپا میکوشد ایران را در جامعه جهانی وارد کرد و تهران را به مسئولیتپذیری وا دارد، اما آشکار است که ایران با بازیهای سیاسی میخواهد غرب را چند پاره کند. او در توضیح نظر خود گفت که ایران در حال حاضر براساس دو ساعت به پیش میرود. اولی ساعت تغییر رژیم است و دیگری ساعت بمب اتمی. ما امیدواریم اولی زودتر رخ دهد.
دبیرکل حزب تضامن دموکراتیک اهواز به ماده ۱۱ قانون اساسی ایران اشاره کرد؛ مادهای که به آیات قرآن استناد دارد و میگوید که همه مسلمانان امت واحد هستند. حاکمان دینی ایران بر همین اساس دخالتهای خود در کشورهای همسایه را به بهانه حمایت از مستصعفین و بر علیه حکومتهای آنها را توجیه میکنند.
شرهانی گفت که حقوق بشر ملت ایران نباید فدای منافع اقتصادی اتحادیه اروپا شود و حکومت تهران نماینده اقلیتهای این کشور مانند عرب، کرد، لر، بلوچ، ترک، ترکمن، گیلک، تالش و مازندرانی نیست، علیرغم اینکه آنها ۷۰ درصد ساکنان ایران را تشکیل میدهند.
ىر این نشست شاهو حسینی و جهانبش خوش هیکل از حزب دمکرات کردستان ایران، عباس خرسندی و محمد زمانی از جبهه دمکراتیک ایران، جمشید امیری از جبهه متحد بلوچستان، یوسف عزیزی و ولید مهاوی از مرکز مبارزه با تژادپرستی و عربستیزی، جلیل شرهانی و حافظ فاضلی از حزب تضامن دمکراتیک اهواز ، منا سیلاوی از سازمان ملل بدون نماینده (UNPO) و شیما سیلاوی از سازمان حقوق بشر اهواز شرکت داشتند.
العربیه فارسی