متن نوشتاری شرح و تفسیر آیاتی از سورۀ مبارکۀ المجادله

بیانات مأذون دانشمند جناب آقای حاج دکتر سید مصطفی آزمایش در مجلس فقری شب جمعه 16 اسفند 1397

۶۴۹

 

هو

۱۲۱

 

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ  قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجَادِلُکَ فِی زَوْجِهَا وَتَشْتَکِی إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ یَسْمَعُ تَحَاوُرَکُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ بَصِیرٌ ﴿۱﴾

الَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِنکُم مِّن نِّسَائِهِم مَّا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِی وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَیَقُولُونَ مُنکَرًا مِّنَ الْقَوْلِ وَزُورًا وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ ﴿۲﴾

وَالَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا ذَلِکُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿۳﴾

فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ یَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِینًا ذَلِکَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ ﴿۴﴾

إِنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ کُبِتُوا کَمَا کُبِتَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَقَدْ أَنزَلْنَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۵﴾

یَوْمَ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ ﴿۶﴾

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَا یَکُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَهٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَهٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ وَلَا أَدْنَى مِن ذَلِکَ وَلَا أَکْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ مَا کَانُوا ثُمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿۷﴾

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَیَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِیَتِ الرَّسُولِ وَإِذَا جَاؤُوکَ حَیَّوْکَ بِمَا لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ وَیَقُولُونَ فِی أَنفُسِهِمْ لَوْلَا یُعَذِّبُنَا اللَّهُ بِمَا نَقُولُ حَسْبُهُمْ جَهَنَّمُ یَصْلَوْنَهَا فَبِئْسَ الْمَصِیرُ ﴿۸﴾

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِیَتِ الرَّسُولِ وَتَنَاجَوْا بِالْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ ﴿۹﴾ إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ ﴿۱۰﴾

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُوا فَانشُزُوا یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ﴿۱۱﴾

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَهً ذَلِکَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ ﴿۱۲﴾

أَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿۱۳﴾

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِم مَّا هُم مِّنکُمْ وَلَا مِنْهُمْ وَیَحْلِفُونَ عَلَى الْکَذِبِ وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿۱۴﴾

أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا إِنَّهُمْ سَاء مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ ﴿۱۵﴾

اتَّخَذُوا أَیْمَانَهُمْ جُنَّهً فَصَدُّوا عَن سَبِیلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۱۶﴾

لَن تُغْنِیَ عَنْهُمْ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُم مِّنَ اللَّهِ شَیْئًا أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ ﴿۱۷﴾

یَوْمَ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِیعًا فَیَحْلِفُونَ لَهُ کَمَا یَحْلِفُونَ لَکُمْ وَیَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ عَلَى شَیْءٍ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْکَاذِبُونَ ﴿۱۸﴾

اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُوْلَئِکَ حِزْبُ الشَّیْطَانِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿۱۹﴾

إِنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَئِکَ فِی الأَذَلِّینَ ﴿۲۰﴾

کَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِی إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ ﴿۲۱﴾

لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُوْلَئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَیُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِکَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿۲۲﴾

صَدَقَ اللهُ العَلِیُّ العَظیم

تفسیر :

سورۀ مبارکۀ المجادله از جز بیست و هشتم ،  پنجاه وهشتمین سورۀ قرآن محید بوده و مجموعاً شامل بیست و دو آیه است که ناظر بر فصول مختلفی می باشد .یک بخش از فصول این سورۀ مبارکه آنجایی است که می فرماید : ” إِنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ کُبِتُوا کَمَا کُبِتَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَقَدْ أَنزَلْنَا آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۵﴾” یعنی کسانی که مخالفت می ورزند با خداوند و با فرستاده خداوند ” …کُبِتُوا کَمَا کُبِتَ الَّذِینَ …” به ذلت کشیده شده اند ” … کَمَا کُبِتَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ …” همچنان که پیش از آنها هم کسانی که خواستند که با خداوند سر ناسازگاری بگذارند و با فرستاده خداوند سر ناسازگاری بگذارند به ذلت کشیده شدند و ما نازل کردیم  نشانه های روشن خودمان را برای اینکه سنت خودمان را نشان دهیم و عذاب دردناکی در انتظار  کافران است

و البته این باز می گردد به روز بروز اعمال یعنی اعمالی که افراد بشر انجام می دهند در این دنیا مانند کاشت بذرهایی است در مزرعه ها و چون از این دنیا می روند گویی وقت درو می رسد : “یَوْمَ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ جَمِیعًا فَیُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا أَحْصَاهُ اللَّهُ وَنَسُوهُ وَاللَّهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ شَهِیدٌ ” یعنی آن روزی که خداوند بر می انگیزد همه را از خواب گران پس از مرگ  و آنها را نسبت به مجموعۀ اعمالی که انجام دادند یکایک آگاه می کند و خداوند همه اینها را ثبت و ضبط کرده و گزارشی از آن کار ها تهیه شده است  در حالی که آنها اعمال خودشان را بدست فراموشی سپرده بودند و بعد می فرماید آیا نمی بینید : ” أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ… ” خداوند بر همه چیز عالم است در روی زمین و در سراسر هستی :” … مَا یَکُونُ مِن نَّجْوَى ثَلَاثَهٍ إِلَّا هُوَ رَابِعُهُمْ … ”  یعنی هیچ گفتگوی در گوشی و نجواکردنی بین سه نفر نیست الا اینکه خداوند چهارمین شان است : ” …وَلَا خَمْسَهٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ …  ”          و هیچ پنج نفری گفتگوی درگوشی و نجوا  نمی کنند مگر اینکه خداوند ششمین آنهاست : ” …وَلَا أَدْنَى مِن ذَلِکَ … “یعنی کمتر از سه نفر هم که باهم گفتگو می کنند یعنی دو نفر با هم گفتگو می کنند خداوند سومین آنهاست و بیش از پنچ نفر هم یعنی شش نفر هفت نفر صد نفر هر چقدر که با یکدیگر نجوی کنند یعنی آهسته گفتگو کنند خداوند حاضر و ناظر است    ” …وَلَا أَدْنَى مِن ذَلِکَ … ”       یعنی کمتر از این تعداد  که اینجا ذکر شد اگر با نجوی کنند  یعنی حتی دو نفر ” وَلَا أَکْثَرَ … ” و بیش از چیزی که اینجا ذکر شد یعنی پنج نفر الی آخر  “… إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ … ” خداوند با آنها سومین آن دو نفر است و اگر چهار نفر نجوی کنند خداوند پنجمین آن چهار نفر است و اگر پنج نفر نجوی کنند خداوند ششمین آنهاست یعنی خداوند احد و واحد است با جمع شدن عده تکثیر نمی شود چراکه این اصل معیت است یعنی اینکه با هر فردی و با عموم افراد یک خدا در معیت است و اگر افراد تکثیر شوند و یکصد هزار نفر هم که شوند باز یک خدا با این یکصد هزار نفر است اگر دو نفر باشند باز یک خدا با آنها است خداوند تکثیر نمی شود ” … وَلَا أَکْثَرَ إِلَّا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَ مَا کَانُوا … ” و  درجای دیگر[۱] می فرماید ” وَهُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ مَا کُنْتُمْ ” هر جا که باشید خدا با شماست .

” … ثُمَّ یُنَبِّئُهُم بِمَا عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِنَّ اللَّهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ  ” ….. و در روز قیامت هم خداوند خبر می دهد آگاهی می دهد از تمامی کارهایی که هر فردی انجام داده است  و در ادامه این می فرماید : ” أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى ….” مردم بعد از اینکه ایمان آورند نهی شدند از نجوی کردن از در گوشی و آهسته با یکدیگر صحبت کردن  ؛ اگر این آهسته صحبت کردن و در گوشی صحبت کردن بین دو نفر به منظور کتمان سر باشد اما محتوای صحبت شان مثبت باشد خوب باشد برای بدگویی و تهمت زنی و افترا نباشد اشکالی ندارد اما اگر محتوای صحبت شان منفی باشد خیلی اشکال دارد در این آیه شریفه می فرماید : ”  أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ نُهُوا عَنِ النَّجْوَى …”یعنی منع شدند نهی شدند از نجوی کردن بطور کلی صرف نظر از اینکه محتوی نجوای ایشان مثبت باشد یا منفی ” …ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَیَتَنَاجَوْنَ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِیَتِ الرَّسُولِ…” یعنی ادامه دادند بکار خودشان شروع کردن بعمل کردن به چیزی که از آن منع شده بودند و ادامه دادند به نجوی کردن بر مبنای “اثم” یعنی گناه و “عدوان”  یعنی دشمنی و معصیت رسول خدا و در نتیجه سرکشی کردند و وقتی خدمت رسول اکرم می آیند به نوعی سلام می کنند که خدا نگفته است که اینگونه سلام کنید یعنی به روشی دیگر عمل می کنند  ” … وَإِذَا جَاؤُوکَ حَیَّوْکَ بِمَا لَمْ یُحَیِّکَ بِهِ اللَّهُ … ” آنگونه که خدا دستور داده عمل نمی کنند ” …وَیَقُولُونَ فِی أَنفُسِهِمْ …” و با خودشان می گویند که اگر قرار بود ما عذاب شویم پس چطور نشدیم چرا خدا ما را عذاب نمی کند با این کارهایی که می کنیم در حالی که بازگشت گاه ایشان پس از مرگ بدترین جایست  بعد می فرماید ” یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا … ”  پیامبر خطاب به پیروان خودشان ” … إِذَا تَنَاجَیْتُمْ فَلَا تَتَنَاجَوْا بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَمَعْصِیَتِ الرَّسُولِ…. ”  اگر نمی توانید دست از نجوی کردن و در گوشی صحبت کردن بردارید حداقل محتوای صحبت تان را اصلاح کنید و از روی گناه و ناپرهیزگاری و دشمنی و معصیت رسول خدا صحبت نکنید بلکه وقتی نجوی می کنید به جوانمردی و به تقوا عنان صحبت خود را گسیل کنید چرا چون ” إِنَّمَا النَّجْوَى مِنَ الشَّیْطَانِ …” نجوی کردن عمل شیطانی است با چه هدفی ؟ “… لِیَحْزُنَ الَّذِینَ آمَنُوا …” برای اینکه مومنان را دلتنگ کند ” … وَلَیْسَ بِضَارِّهِمْ شَیْئًا إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَعَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ… ” شیطان نمی تواند به کسی ضرر وارد کند نمی تواند به مومنان ضرر وارد کند مگر اینکه د ر ایمانشان  خللی باشد که در آن صورت به اذن الله تاثیر می گذارد اما مومنان کسانی هستند که به خدا توکل می کنند و ایمانشان سدی می شود در برابر نجوای شیطان .

سپس  بعد دستور حضور در مجالس را می دهد و می فرماید  ” … یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قِیلَ لَکُمْ تَفَسَّحُوا فِی الْمَجَالِسِ فَافْسَحُوا یَفْسَحِ اللَّهُ لَکُمْ وَإِذَا قِیلَ انشُزُوا فَانشُزُوا ی…” یعنی ای مومنان وقتی به شما گفته می شود که در مجلس طوری بنشینید که دیگران هم بتوانند بنشینند جا باز کنید همین کار را بکنید آنوقت خدا هم برای شما گشایش ایجاد می کند اگر به شما گفته شود که الآن بلند شوید باید بلند شوید چون وقتی اشخاصی هستند که درجاتی دارند و وارد می شوند به لحاظ علمی یا به لحاظ مقامات معنوی وغیره باید به ایشان احترام گذارده شود و جا برای ایشان باز شود. این است که می فرماید ” …یَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنکُمْ وَالَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ ” در میان شما کسانی که دانشمند هستند برحسب علمی که دارند  درجات شان با یکدیگر متفاوت است و باید رعایت این امر را بکنید دو باره می فرماید ” یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا نَاجَیْتُمُ الرَّسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَهً ذَلِکَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَأَطْهَرُ فَإِن لَّمْ تَجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ …”    یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید به رسول خدا هر وقت که می خواهید یک گفتگوی محرمانه با پیغمبر انجام دهید صدقه ای قبل از آن بدهید و این کار برای شما بهتر و پاکیزه تر است و بعد می فرماید ” … أَأَشْفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَیْ نَجْوَاکُمْ صَدَقَاتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَتَابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَاللَّهُ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ … ” یعنی اگر که بیم دارید که پیش از آنکه با رسول اکرم نجوی کنید صدقه ای بدهید یا صدقه ای ندادید اما خداوند شما را می بخشد که شما نماز بخوانید و زکات بدهید و از خدا و پیغمبرش فرمان برید که خدا آگاه است.

آنگاه  می فرماید : ” …أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِینَ تَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِم مَّا هُم مِّنکُمْ وَلَا مِنْهُمْ …”. یعنی یک گروه سومی هستند بین دو گروهی که در برابر هم ایستادند یعنی گروه مومنان که پشتیبان رسول اکرم هستند و معاندان که مخالف رسول اکرم هستند یک گروه سومی هم هست و این گروه سومی گاهی با این و گاهی با آن هستند و هنگامی که میان دو گروه اختلاف می افتد این ها هم به عنوان سیاهی لشکر وارد میدان می شوند در حالی که به هیچ یک از دو گروه تعلق ندارند اما می خواند از این موقعیت برای خودشان فرصتی ایجاد کنند و از این نمد برای خودشان کلاهی بدوزند و خداوند به اینها عذاب شدیدی می رساند ” أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا إِنَّهُمْ سَاء مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ … ”  کاری که می کنند بسیار بد است چون آب را هرچه بیشتر گل آلود می کنند تا یک منفعتی برای خودشان بدست بیاورند و اینها کسانی هستند که “… اتَّخَذُوا أَیْمَانَهُمْ جُنَّهً …” ؛ “جُنه به معنی سپر است در زبان عربی یعنی برای خودشان یک سپری یا سنگری درست می کنند به نام اسلام و پشت آن پنهان می شوند هر کاری که بخواهند می کنند بعد می گویند ما جزء مومنان هستیم و پشت این پنهان می شوند و یا پیمانهایشان یا سوگندهایشان  به عنوان یک سپر قرار می دهند تا پشت آن سنگر بگیرند و بدین ترتیب “…فَصَدُّوا عَن سَبِیلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ…” اینها سد می کنند راه خدا را و اموال شان و اولادشان ، آن روز که خداوند بخواهد حسابرسی بکند، کمک کار اینها نخواهند بود . در ادامه می فرماید: ” اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطَانُ فَأَنسَاهُمْ ذِکْرَ اللَّهِ أُوْلَئِکَ حِزْبُ الشَّیْطَانِ … ”  این گروه خاص که ایشان را توصیف می کند ، کسانی هستند که شیطان برایشان غلبه کرده و بر ایشان چیره شده و یاد خداوند از ذهنشان پاک شده است خدا را فراموش کرده اند این ها حزب شیطانند و حزب شیطان همانا ضرر کننده است ” …أَلَا إِنَّ حِزْبَ الشَّیْطَانِ هُمُ الْخَاسِرُونَ… ” و کسانی که خدا و رسول خدا را آزار می کنند ، به مذلت وزبونی بسیار کشیده می شوند ” …إِنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَئِکَ فِی الأَذَلِّینَ…” و خداوند اینگونه مقرر کرده که در این رویارویی میان منکران و ناباوران از یک سو و رسول اکرم و پیروانش در پناه خدا هستند  از سوی دیگر انگونه که خودش فرموده : ” …کَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِی…” حتما چیرگی با من و با فرستادگان من خواهد بود چرا ؟ چون “…إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ… ” خداوند قوی و عزیز  صاحب عزت است.

نهایتاً می فرماید “…لَا تَجِدُ قَوْمًا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ یُوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ کَانُوا آبَاءهُمْ أَوْ أَبْنَاءهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُوْلَئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیَّدَهُم بِرُوحٍ مِّنْهُ وَیُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُوْلَئِکَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ”   یعنی کسانی را که اهل ایمان هستند هرگز نخواهی دید که مودت کنند با کسانی که به آزار و اذیت خدا و رسول خدا می پردازند هرچند که پدرانشان یا فرزندانشان یا برادرانشان باشند و یا اهل عشیره و قبیله و خانواده شان باشند. آنها هرگز با دشمن خداوند و دشمن رسول خداوند مودت نمی کنند و سایر ملاحظات را در تقدم قرار نمی دهند. آنگاه خداوند متعال ایمان را در قبلهای آنها می نویسد و حک می کند ” …أُوْلَئِکَ کَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ… ” خداوند روحی را می فرستد که همان “روح الامین ” یا “روح القدس” بوده تا  آنها را مورد تایید قرار دهد و قوتی بر قوتشان اضافه کند و آنها را خداوند  در بهشت هایی داخل می فرماید که از زیرش آبها جاری است برای ابد و  و آنها در آنجا برای همیشه  خواهند بود ” … خَالِدِینَ فِیهَا… ” و خداوند متعال از آنها راضی است و آنها از موقعیتی که خداوند برایشان پیش آورده راضی هستند آنها ها هستند که حزب خداوندند و حزب خداوند رستگار ست .

صَدَقَ اللهُ العَلِیُّ العَظیم

 

[1] سورۀ حدید(۵۷) آیۀ ۴