مرور وضعیت حقوق بشر ایران در گزارش سازمان عفو بینالملل ؛ دستگیری و بازداشتهای خودسرانه در سال ۲۰۱۸
در سال ۲۰۱۸ وضعیت حقوق بشر در ایران به شدت رو به وخامت رفت. مقامات ایران حق افراد برای برخورداری از آزادی بیان، تشکل و تجمعات مسالمتآمیز و نیز آزادی مذهب و عقیده را زیر پا گذاشتند و تعداد کثیری از منتقدان و دگراندیشان را به زندان انداختند.
محاکمات به صورت نظامیافته غیرمنصفانه بودند.
شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه به طور گسترده اعمال شد و عاملان و آمران از مجازات مصون ماندند.
شلاق، قطع عضو و سایر مجازاتهای بیرحمانه، غیرانسانی و ترذیلی به اجرا گذاشته شد.
مقامات مرتکب تبعیض و خشونت گسترده بر پایه جنسیت، نظرات سیاسی، اعتقادات مذهبی، قومیت، گرایش جنسی، هویت جنسیتی و معلولیت شدند.
تعداد بالایی اعدام شدند و هزاران تن در صف اعدام باقی ماندند.
برخی از اعدامها در ملاء عام اجرا شد. در میان اعدام شدگان افرادی بودند که در زمان وقوع جرم، سن آنان کمتر از ۱۸ سال بوده است.
در سالی که گذشت مقامهای ایرانی هزاران نفر را خودسرانه دستگیر و بازداشت کردند. اغلب دستگیرشدگان از امکان انتخاب و دسترسی به وکیل مستقل محروم شدند. صدها تن از آنها با محاکمات غیرمنصفانه، احکام حبس طولانیمدت، شکنجه و سایر رفتارهای بیرحمانه مواجه گشتند.
دراویش گنابادی، بهخصوص از ماه فوریه (بهمن ۱۳۹۶) که تظاهرات مسالمتآمیز آنان با خشونت در هم شکسته شد در معرض سرکوب وحشیانهای قرار گرفتند. صدها تن از دراویش بازداشت شدند و بیش از ۲۰۰ تن طی محاکماتی غیرمنصفانه به چهار ماه تا ۲۶ سال حبس، تحمل شلاق، تبعید در داخل کشور، ممنوعیت خروج از کشور و ممنوعیت عضویت در گروههای اجتماعی و سیاسی محکوم شدند. در ماه فوریه (بهمن ۱۳۹۶) رهبر معنوی ۹۲سالهی دراویش گنابادی، نورعلی تابنده تحت بازداشت خانگی قرار گرفت.
در طول سال، مدافعان و وکلای حقوق بشر همچنان به دلیل فعالیتهای مسالمتآمیزشان با بازداشتهای خودسرانه و محاکمههای انتقامجویانه مواجه شدند. نسرین ستوده وکیل برجسته حقوق بشر و همسر وی رضا خندان به دلیل حمایتشان از زنانی که بر علیه حجاب اجباری به اعتراض برخاسته بودند بازداشت شدند. امیرسالار داوودی، آرش کیخسروی، قاسم شعلهسعدی، فرخ فروزان، محمد نجفی، مصطفی دانشجو، مصطفی ترک همدانی، پیام درافشان و زینب طاهری از وکلای دیگری هستند که بازداشت و یا محاکمه شدند.