دراویش گنابادی از بازداشت و حصر تا اعدام

۱,۱۰۵

اسفند ۹۶ آغاز یک بحران مجدد برای حاکمیت جمهوری اسلامی بود اینبار در مواجهه با دراویش گنابادی. تبعیض سیستماتیک علیه دراویش ایران که از راهبردهای امنیتی-عقیدتی جمهوری اسلامی طی چهل سال گذشته قرار گرفته، این بار همچون وقایع قم و سمنان با خشونت برونی موجب دستگیری نزدیک به شصد درویش و حصر رهبر این جریان مذهبی در ایران شده است.

نگاه امنیتی به دراویش منجر به برخورد با طریقت‌های عرفانی و دراویش گنابادی گردید که نهایت آن را سرکوب قاطعانه آنان در گلستان‌هفتم می‌توان یاد کرد. دراویش گنابادی طی سال‌های اخیر بارها از حق دفاع خود سلب شده و شرایط سخت را تحمل کرده‌اند، چندین مرتبه حسینیه آنان تخریب شده و دارویش متحصن زخمی و در چند مورد جانشان را از دست داده‌اند، تعداد زیادی از دراویش بازداشت و با احکام طولانی‌مدت روبرو شده و بخشی از آنان نیز به تبعید اجباری تن داده‌اند، اما وقایع اخیر یکی از تلخ‌ترین حوادث چهل ساله دراویش گنابادی محسوب می‌شود که حالا با حصر قطب دراویش گنابادی «مجذوبعلیشاه» تکمیل شده است.

پس از وقایع یکم اسفند ۱۳۹۶ دکتر نورعلی تابنده در منزلشان زندانی شده و تمامی مجالس دراویش در سراسر کشور و مکان‌های متعلق به دراویش از جمله انتشارات حقیقت بسته و پلمب شده است. به گفته دراویش گنابادی حصر نورعلی تابنده قطب دراویش گنابادی یکی از موارد محدود کننده دراویش بوده و مشکلاتی دیگر از قبیل «ایجاد محدودیت برای سفر و انتخاب دلخواه محل اقامت، نصب دستگاه‌های شنود و دوربین در حریم خصوصی ایشان، تهدیدهای پیدا و پنهان به ایشان به واسطه های مختلف ، تصرف و تعدّی به برخی املاک موروثی متعلق قطب سلسله یا اقطاب سلف در گناباد، تلاش برای اعلام عدم صلاحیت ایشان در تولیت موقوفات ، گوشه‌های دیگری از نقض آشکار حقوق شهروندی و قانونی» ایجاد شده است.

دکتر تابنده پس از گذشت ۱۱۷ روز همچنان در دولتسرای دراویش گنابادی زندانی بود و تاکنون اجازه ملاقات با دراویش را پیدا نکرده است، از سویی دیگر ده‌ها شهروند درویش در ایران با احکام سنگین زندان روبرو شده‌اند.

بی خبری از ۱۰ زندانی زن درویش که در زندان قرچک تحت شرایط سخت به سر می‌برند از جمله مشکلات ایجاد کرده بر دراویش گنابادی است. پس از وقایع تلخ اسفند ۹۶ بیش از ۱۰ زن توسط نیروهای لباس شخصی و امنیتی بازداشت و تحت شکنجه قرار گرفتند. زنان درویش از کوچکترین امکانات و حقوق زندانی محروم بوده و بارها آنان مورد آزار و اذیت روحی قرار گرفته‌اند. ۱۰ زن زندانی در شرایطی طی سه ماه اخیر در این زندان به سر می‌برند که طی دو هفته اخیر آنان حق تماس به خارج از زندان را نداشته و در حال حاضر به دلیل نبود ملاقات، اطلاعی از وضعیت آنان در اختیار نیست.

به گفته وبسایت مجذوبان نور وبسایت نزدیک به دراویش گنابادی« مأموران حفاظت زندان قرچک با مراجعه به بندهایی که زنان درویش در آنجا پس از گذشت بیش از ۳ ماه به طور غیرقانونی نگهداری می‌شوند، اقدام به اخذ کارت تلفن زنان زندانی درویش نموده و ممنوعیت هرگونه تماس را به آنان ابلاغ کردند و از آن روز تاکنون خبری از آنها در دست نیست. این زنان نیز در اعتراض به رفتارهای فراقانونی مقامات زندان قرچک، دست به اعتصاب ملاقات زدند.»

اخبار مرتبط با زنان دراویش در زندان قرچک عمدتا با شدت گرفتن موارد نقض حقوق بشر ادامه پیدا کرده است و در آخرین اتفاق در این زندان به نقل از منابع آگاه «در شرایطی که بر خلاف مقررات آیین‌نامه داخلی سازمان زندان‌ها ، زنان درویش در بندهای عمومی زندان قرچک نگهداری می‌شوند، خبر رسیده است که مسئولان زندان برای تهدید زنان درویش به سکوت، زندانیان جرائم عمومی را علیه آنان تحریک کرده و زمینه‌های تنش و درگیری را بین آنان ایجاد کرده‌اند و با ورود گارد ویژه به زندان ، زنان درویش را با باتوم و شوکر به شدت مورد ضرب و شتم قرار داده اند و هر کدام از زنان را به صورت انفرادی به بندهای مختلف زندان برده اند.»

از سویی دیگر ۱۰ تن از زندان دراویش در زندان تهران بزرگ در اعتراض به نقض گسترده حقوق سایر دراویش زندانی دست به اعتصاب غذا زده‌اند. بنابرگزارشات منتشر شده ظفرعلی مقیمی ، محسن عزیزی ، محمد باقر مقیمی ، علی جمشیدی ، حسین فهیمی ، مصطفی شیرازیان ، محمد علی کرمی،سیدحسین هاشمی و علیرضا قاسمی ۱۰ درویشی هستند که در زندان تهران بزرگ دست به اعتصاب غذا زده‌اند . ۱۰زندانی اعتصاب کننده دچار مشکلات جسمی وخیم هستند.

دادگاه دراویش گنابادی طی یک ماه اخیر آغاز شده است و تعدادی از دراویش جهت حضور در جلسه دادگاه شرکت کرده‌اند. احمد ایرانی‌خواه از دراویش فعال در حوزه تائتر و سینما که تحصیلکرده رشته کارگردانی است، به دلیل روند غیرقانونی دادگاه‌ها و همچنین مشکلات دراویش زندانی که از حق وکیل محروم شده‌اند، حاضر به شرکت در جلسه دادگاه شده است.

محمد کریمایی دیگر زندانی درویش است که به دلیل تفتیش‌عقاید در دادگاه‌ها از حضور در جلسه دادگاه امتناع کرده است. کریمایی در جریان بازداشت خود در حوادث گلستان‌هفتم، به شدت مورد ضرب و شتم با شوکر و ضربات باتوم قرار گرفته بود.

محمد شریفی‌مقدم نیز دیگر درویش گنابادی است که از حضور در دادگاه امتناع کرده است. شریفی‌مقدم از دانشجویان فعال دانشگاه صنعتی شریف است که دادگاه انقلاب را متهم به اجرای تفتیش عقاید کرده و خواهان رسیدگی به وضعیت دراویش بازداشتی است. شریفی‌مقدم در زمان بازداشت، به شدت مورد ضرب و شتم ماموران لباس شخصی قرار گرفت.

مهدی ایزدپناه دیگر درویش زندانی در زندان تهران بزرگ نیز به همان دلایلی که سه درویش دیگر از حضور در دادگاه امتناع کرده بودند،او نیز امتناع کرده است. با وجو امتناع برخی از دراویش زندانی شعبه ۱۵ و ۲۶ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی صلواتی و احمدزاده طی احکامی ۱۵ درویش زندانی را به ۵۳ سال حبس تعزیری محکوم کرده‌اند.

بنابر گزارش مجذوبان نور،  مسلم نوروزی به ۷ سال حبس #تعزیری و ۲ سال تبعید به برازجان و ۷۴ ضربه شلاق، رسول هویدا ۷ سال حبس تعزیری، ۲ سال تبعید به روستای زهک در سیستان و ۷۴ ضربه شلاق، احسان ملک‌محمدی ۷ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق و ۲ سال تبعید به زابل، صمد دادرس۷ سال حبس تعزیری و ۲ سال ممنوع‌الخروجی، یونس لک ۷ سال حبس تعزیری، حسین آرنگ ۵ سال حبس تعزیری، محسن عزیزی ۳ سال حبس تعزیری، پوریا نوری و حسین حاج‌محمدی و محمد عالم‌دوست ۲سال حبس تعزیری، محسن پروین ۱ سال حبس تعزیری، علی قنادزاده ۱۶ ماه حبس تعزیری، مهدی مقدم، فرشاد سپهوند ۶ ماه حبس تعزیری و مصطفی بیرانوند ۴ ماه حبس تعزیری محکوم شدند. به گفته منابع آگاه روند دادگاه به صورت غیرمتعارف برگزار شده و متهمان حق دفاع و یا داشتن وکیل را نداشتند.

آنچه وقایع گلستان هفتم مرتبط با موضوع دراویش گنابادی را تحت شعاع قرار داده است، کشته شدن محمد راجی یکی از دراویش زندانی است که توسط ماموران جهت اعتراف گیری، زیر بازجویی جان خود را از دست داد. محمد راجی از نیروهای مدافع کشور در زمان جنگ ایران و عراق بود. از سویی دیگر اجرای حکم اعدام محمد ثلاث با وجود تمام ابهاماتی که در روند رسیدگی و اسناد و شواهد مربوط به پرونده وجود داشت بار دیگر ثابت کرد که علی خامنه‌ای ترجیح میدهد تا اقلیت های قومی و مذهبی در ایران تحت فشار و سرکوب شدید باشند.

محمدثلاث به گفته محمدشریفی مقدم در توییترش، ظهر یکم اسفند ۱۳۹۶ توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد اما جمهوری اسلامی در یک سناریو امنیتی او را راننده اتوبوس حمله کننده به ماموران ضدشورش معرفی کرد. به گفته محمدثلاث، وی را ساعتها مورد شکنجه قرار دادند تا اقرار کند گه راننده اتوبوس بوده است. محمد ثلاث پس از دادگاه اعترافات خود را «اجباری » توصیف کرد و در دو فایل صوتی منتشر شده از وی، به صراحت می گوید که ماموران امنیتی وی را مورد ضرب و شتم قرار داده اندتا وی اعتراف دورغین داشته باشد. زینب طاهری وکیل محمد ثلاث پس از این حکم خواهان رسیدگی مجدد شد که دادستان تهران، اعاده دادرسی محمدثلاث را نپذیرفت و در ۲۸ خرداد ۱۳۹۸ حکم اعدام او را اجرا شد.

زینب طاهری وکیل محمد ثلاث که پیش از این خبر داده بود که ممکن است درخواست اعاده دادرسی پذیرفته شود، پس از اجرای حکم اعدام، بازداشت شد! طاهری قبل و بعد از اجرای حکم اعدام مفصلا دلایل اجرای حکم را زیر سوال برده بود.

آتنا فرقدانی زندانی سیاسی به شیوه دفاع زینب طاهری در پرونده های سایسی انتقاداتی اساسی وارد کرده بود. فرقدانی میگوید طاهری هنگامی که وکیل پرونده او بوده است از وی خواسته تا از قاضی صلواتی درخواست بخشش کند در غیراینصورت پرونده اش را نخواهد پذیرفت. فرقدانی معتقد است تصور اینکه متهم پرونده سیاسی با قبول کاری که انجام نداده است و درخواست بخشش آزاد خواهد شد خیالی و فریبی بیش نیست و دامی است که از سوی ماموران و بازجویان سپاه و اطلاعات پهن شده است.

دیدگاه نو

مرتضی اسماعیل پور : روزنامه نگار و فعال حقوق بشر است. وی پیشتر مدیرمسئول مجموعه بهایی نیوز و دبیر سازمان دفاع از حقوق ادیان در ایران بود. فعالیت های وی در زمینه حقوق ادیان طی سالهای اخیر متمرکز بوده است. از وی مقالات و گفتگوهای فراوانی در زمینه نقض حقوق بشر در ایران منتشر شده است.