تبیین و توضیح سماع؛ «برگرفته از کتاب احیاء علوم الدین امام محمد غزالی»

۶۶۸

مقدمه

بدان که دلها گنجینۀ های اسرار، و باطن ها معادن گوهرهاست و آن گوهر ها همچنان پوشیده بمانند آنگونه که آب در زیر زمین و آتش در زیر سنگ پنهان بماند و بیرون آوردن این گوهرها ممکن نباشد مگر به سماع با جوش وخروش.

چرا که به شفافخانه دل راهى نیست مگر از دهلیز گوش.

و نغمه ‏هاى موزون، گنجینه های درون سینه‏ ها را آشکار گرداند و زیبایی هایشان را ظاهر کند و در حال شور و سرمستی، از کوزه دل بیرون نیاید جز آنچه که در او نهان بوده است، چنان که از کوزۀ گلی ترشح ننماید مگر آن چه در آن بوده است.

پس نقدهاى دل را، سماع، محکى صادق و معیارى ناطق باشد.

هرگز هیچ روحى نتواند چیزی را که بر دل غالب نبوده بنجنباند.

چرا که دل که به طبع مطیع سمع است، چون آن سرّ نهان خود را در سماع باز مییابد پس بناگاه و نیک وبدش روى مینماید،واجب باشد.

از بوطالب مکی نقل شده که بسیارى از صحابه و تابعین سماع کرده ‏اند. و گفته که اهل حجاز همیشه در مکه سماع شنیدندى در فاضل‏ترین ایام سال، و آن “ایام تشریق”است که حق تعالى بندگان را در آن به ذکر خود فرموده است، و “اهل مدینه” همیشه موافق بر سماع بودند چون”اهل مکه” تا زمان ما.

وما”ابو مروان قاضى” رادریافتیم که کنیزکان داشت و مردان را الحان ایشان می شنواند ، وایشان را براى صوفیان آوازه خوان گردانیده بود.

و نیز گفت که “عطا” را دو کنیزک بودکه شعربه الحان میخواندند و دوستان او آن را بشنیدندى.

و”بو طالب” گفت که”بو الحسن سالم” را گفتند که چگونه سماع را انکار مى‏کنى و حال آن که جنید و سرىّ سقطى و ذو النون آن را می شنیدند؟ گفت: چگونه سماع را انکار کنم، حال آنکه عبد الله جعفر طیار که از من بهتر است آن را روا داشته است و خود شنیده و من لهو و لعب بودن سماع را انکار مى‏کنم.

ادامه دارد … 

نسخه خطی الرساله فی السماع از: محمد بن محمد غزالی
نسخه خطی الرساله فی السماع از: محمد بن محمد غزالی

 

 نگاره " مجلس سماع دراویش صوفی" ، اثر استاد کمال الدین بهزاد ، مکتب هرات ، ۸۹۵ هجری و دو حلقه مرکزی و پیرامونی سماع که با گردش اسپیرال گونه حرکات آنها ترکیب بندی شده است.
نگاره ” مجلس سماع دراویش صوفی” ، اثر استاد کمال الدین بهزاد ، مکتب هرات ، ۸۹۵ هجری و دو حلقه مرکزی و پیرامونی سماع که با گردش اسپیرال گونه حرکات آنها ترکیب بندی شده است.

ویرایش و تدوین: یحیی خوشمرام 

از همین نویسنده بیشتر بخوانید : 

نماز و اسرار «یوگا»؛ بقلم یحیی خوشمرام

نماز و اسرار «یوگا»؛ بخش دوم 

نماز و اسرار یوگا؛ قسمت سوم

بخش چهارم ؛ «نماز و اسرار یوگا»

بخش پنجم – قسمت اول ؛ «نماز و اسرار یوگا»

بخش پنجم – قسمت دوم ؛ «نماز و اسرار یوگا»

بخش پنجم – قسمت سوم ؛ «نماز و اسرار یوگا»